نسیم گیلان - خبرآنلاین / برخلاف تصور عمومی، قطب جنوب یک توده یخی شناور مانند قطب شمال نیست. در زیر این سطح منجمد، قاره‌ای مستحکم با کوه‌های سر به فلک کشیده، دره‌های عمیق و حتی آتشفشان‌هایی که طلا از خود بیرون می‌ریزند، پنهان شده. حالا، برای نخستین بار، محققان موفق شده‌اند با استفاده از نقشه‌ای پیشرفته، جزئیات حیرت‌انگیز این جهان پنهان را آشکار کنند.
این نقشه که Bedmap3 نام دارد، نتیجه بیش از شش دهه پژوهش علمی و داده‌برداری از قطب جنوب است. داده‌های این پروژه از منابع مختلفی مانند تصاویر ماهواره‌ای، بررسی‌های هوایی، مطالعات انجام‌شده با کشتی و حتی سورتمه‌های سگی در مناطق غیرقابل‌دسترس جمع‌آوری شده‌اند.
پژوهشگران برای نقشه‌برداری از سنگ بستر زیر یخ‌ها، از روش‌های متعددی مانند رادار بازتاب امواج لرزه‌ای (Seismic Reflection) و اندازه‌گیری نیروی جاذبه (Gravity Measurements) استفاده کردند.
Bedmap3 نسبت به نسخه‌های پیشین خود، یعنی Bedmap2، پیشرفت قابل‌توجهی داشته است. این نقشه جدید بر اساس بیش از 82 میلیون نقطه داده‌ای ساخته شده و در فواصل 500 متری طراحی شده است که وضوحی بی‌سابقه را فراهم می‌کند.
کشف ویژگی‌های جغرافیایی شگفت‌انگیز
این نقشه، ساختارهای زمین‌شناختی قطب جنوب را با دقت بی‌نظیری نشان می‌دهد. از دره‌های ژرف و کوهستان‌های سنگی گرفته تا مناطقی که صفحات یخی شناور در آن‌ها به اقیانوس گسترش می‌یابند، همگی در این نقشه با وضوحی خارق‌العاده ثبت شده‌اند.
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این تحقیق، بررسی دقیق‌تر شرق قطب جنوب است – منطقه‌ای وسیع که همچنان یکی از ناشناخته‌ترین نقاط کره زمین محسوب می‌شود. این بخش از قاره، به دلیل دورافتادگی شدید و شرایط آب‌وهوایی سخت، سال‌ها از دسترس پژوهشگران دور مانده بود. اما پیشرفت‌های فناوری در سال‌های اخیر، امکان کاوش و مطالعه این منطقه را بیش از گذشته فراهم کرده است.
یکی از مهم‌ترین کاربردهای Bedmap3، بررسی تأثیرات تغییرات اقلیمی بر یخ‌های قطب جنوب است. این داده‌ها به دانشمندان کمک می‌کنند تا گذشته و آینده این قاره منجمد را بهتر درک کنند و پیامدهای گرم‌شدن زمین را دقیق‌تر پیش‌بینی کنند.

به‌عنوان‌مثال، بر اساس داده‌های جمع‌آوری‌شده، مشخص شده است که اگر تمامی یخ‌های قطب جنوب ذوب شوند، سطح آب دریاهای جهان حدود 58 متر افزایش خواهد یافت – رقمی که می‌تواند سرنوشت شهرهای ساحلی سراسر دنیا را تغییر دهد.
رازهایی که نقشه جدید آشکار کرد
بر اساس یافته‌های این پژوهش، محققان دریافتند که یخ‌های قطب جنوب ضخیم‌تر از آن چیزی هستند که قبلاً تصور می‌شد. علاوه بر این، حجم عظیمی از این یخ‌ها روی بستری از سنگ‌های زیر سطح دریا قرار گرفته‌اند، که آن‌ها را در برابر ورود آب‌های گرم اقیانوسی آسیب‌پذیرتر می‌کند.
این موضوع، زنگ خطری برای دانشمندان است، چراکه نشان می‌دهد ذوب‌شدن یخ‌ها ممکن است سریع‌تر از پیش‌بینی‌های قبلی رخ دهد. برخی از نقاط این قاره که قبلاً تصور می‌شد مقاوم‌تر باشند، اکنون به‌عنوان مناطقی با ریسک بالاتر ذوب یخ‌ها شناسایی شده‌اند.
چرا این نقشه مهم است؟
پیش‌بینی آینده یخ‌های قطب جنوب: این داده‌ها به دانشمندان کمک می‌کنند تا تغییرات احتمالی یخچال‌ها را در آینده مدل‌سازی کنند. درک بهتر جریان یخ: رجستگی‌ها و فرورفتگی‌های سنگ بستر قطب جنوب مسیر حرکت یخ‌ها را مشخص می‌کنند. پایش تغییرات اقلیمی: نقشه Bedmap3 نشان می‌دهد که قطب جنوب در برابر گرمایش جهانی، آسیب‌پذیرتر از آن چیزی است که تاکنون تصور می‌شد. قطب جنوب دیگر فقط یک سرزمین یخ‌زده نیست – زیر این لایه‌های یخی، قاره‌ای با تاریخچه زمین‌شناختی پیچیده و پدیده‌های جغرافیایی شگفت‌انگیز قرار دارد. با کمک نقشه Bedmap3، دانشمندان نه‌تنها می‌توانند اسرار این قاره دورافتاده را کشف کنند، بلکه می‌توانند آینده آن را در برابر تغییرات اقلیمی پیش‌بینی کنند.
قطب جنوب بیش از آنچه تصور می‌کردیم، آسیب‌پذیر است. اکنون، با اطلاعات دقیق‌تری که در اختیار داریم، فرصت بهتری برای حفاظت از این سرزمین یخی و جلوگیری از پیامدهای ناگوار تغییرات اقلیمی خواهیم داشت.