نسیم گیلان - فارس /پژوهشگران ایرانی موفق به توسعه یک سیستم هوشمند شده‌اند که می‌تواند تنها با یک عکس ساده، ناهنجاری‌های اسکلتی را تشخیص دهد. این فناوری بومی که با بهره‌گیری از هوش مصنوعی طراحی شده، امکان غربالگری سریع و کم‌هزینه را فراهم کرده و در مدارس و مراکز درمانی قابل استفاده است.
 پژوهشگران ایرانی موفق به توسعه یک سیستم هوشمند برای تشخیص ناهنجاری‌های اسکلتی شدند. این فناوری که در آزمایشگاه تعامل انسان و ماشین «ربوداک» و با همکاری یک شرکت خصوصی طراحی شده، قادر است تنها با استفاده از یک عکس گرفته‌شده توسط دوربین‌های معمولی، ناهنجاری‌های اسکلتی افراد را شناسایی کند.بسیاری از مشکلات اسکلتی، به‌ویژه در کودکان و نوجوانان، در مراحل ابتدایی قابل اصلاح هستند، اما اگر به‌موقع تشخیص داده نشوند، ممکن است منجر به مشکلات جدی‌تری در آینده شوند. تشخیص زودهنگام این ناهنجاری‌ها معمولاً به معاینه‌های تخصصی نیاز دارد که هزینه‌بر و زمان‌بر است. اما این سیستم هوشمند، با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، امکان غربالگری سریع، آسان و مقرون‌به‌صرفه را فراهم کرده است. تنها با گرفتن یک عکس ساده از فرد، سیستم می‌تواند مشکلاتی مانند شانه‌های نابرابر، قوز پشتی، گودی کمر، نابرابری لگن و اختلالات زانو را شناسایی کند.
آزاده محبی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) درباره این طرح گفت: این سیستم از الگوریتم‌های یادگیری ماشین در حوزه هوش مصنوعی استفاده می‌کند تا بدون نیاز به ابزارهای پیچیده، وضعیت اسکلتی افراد را تحلیل کند. این فناوری، به‌ویژه در محیط‌های آموزشی، کاربرد گسترده‌ای دارد و می‌تواند به‌عنوان یک ابزار غربالگری اولیه برای دانش‌آموزان مورد استفاده قرار گیرد.وی افزود: یکی از مهم‌ترین مزایای این سیستم، عدم نیاز به تجهیزات خاص است. برخلاف روش‌های سنتی که به دستگاه‌های پیشرفته تصویربرداری نیاز دارند، این سیستم تنها با یک دوربین معمولی، حتی دوربین موبایل، قابل اجرا است. این ویژگی، امکان استفاده از آن را در مدارس، مراکز درمانی و حتی منازل فراهم می‌کند. این سیستم هم‌اکنون در برخی مدارس، ازجمله مدارس مناطق محروم تهران و مدرسه فرزانگان دختران، به‌صورت آزمایشی مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران ادامه داد: در حال حاضر، این فناوری قادر به شناسایی هشت نوع ناهنجاری اسکلتی است و توسط متخصصان طب فیزیکی و فیزیولوژیست‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، توسعه‌دهندگان این پروژه در تلاش‌اند تا نسخه پیشرفته‌تری ارائه دهند که بتواند طیف گسترده‌تری از ناهنجاری‌های اسکلتی را تشخیص دهد.محبی تصریح کرد: این سیستم برای تمام گروه‌های سنی، از کودکان 8 ساله تا بزرگسالان، قابل استفاده است و تنها نیاز به گرفتن یک عکس ساده دارد. دقت تشخیص در صورتی افزایش می‌یابد که پوشش فرد جذب باشد، اما نیازی به رعایت شرایط خاصی در پوشش نیست.

به گفته وی، نمونه‌های مشابه این فناوری در سطح بین‌المللی نیز وجود دارد، اما سیستم ایرانی در حال توسعه است تا به‌صورت کاملاً بومی مورد استفاده قرار گیرد. تیم توسعه‌دهنده شامل پژوهشگران ایرانداک و دانشجویانی از دانشگاه صنعتی امیرکبیر است که این فناوری را در محیط پژوهشگاه و با مشارکت متخصصان طب فیزیکی طراحی کرده‌اند.محبی تصریح کرد: در فرایند توسعه این سیستم، از یک ربات برای کمک به تصویربرداری استفاده شده است، اما این فناوری با هر دوربینی، از جمله دوربین‌های تلفن همراه، قابل اجرا است. تنها نکته ضروری، ثابت بودن دوربین هنگام عکس‌برداری است تا دقت تشخیص افزایش یابد.عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران خاطرنشان کرد که در این طرح موضوع حریم خصوص افراد به طور کامل رعایت شده است.