چاپ

نسیم گیلان - ایسنا / شرکت انقراض زدایی کلوسال Colossal جهش‌های ماموت و موش را در یک سویه مخلوط کرد تا جونده‌ای با موهای کرکی ایجاد کند. این شرکت که صدها میلیون دلار در تلاش برای «بازگرداندن» ماموت‌های پشمالو و سایر حیوانات جمع‌آوری کرده است، در تلاش خود موفق به ایجاد موش‌های پر موتر شده است.
شرکت کلوسال بایوساینسز (Colossal Biosciences) در یک بیانیه مطبوعاتی اعلام کرده است که «موش‌های پشمالو» دارای ترکیبی از جهش‌های مدل‌سازی شده از ماموت‌های پشمالو (Mammuthus primigenius) و همچنین جهش‌های شناخته شده‌ی تغییر رشد مو در موش‌ها هستند.
به نقل از نیچر، شرکت کلوسال که در دالاس، تگزاس مستقر است و بر اساس آخرین ارزیابی‌ بیش از 10 میلیارد دلار ارزش دارد، می‌گوید که موش پشمالو گامی مهم به سوی هدفش برای مهندسی ژنتیک فیل‌های آسیایی که نزدیک‌ترین خویشاوند زنده ماموت‌ها هستند برای دستیابی به قابلیت‌های کلیدی ماموت است. بن لام (Ben Lamm‌)، یکی از بنیانگذاران و مدیر اجرایی کلوسال، در بیانیه مطبوعاتی گفت: موش پشمالو، نقطه عطفی در ماموریت انقراض زدایی ما است.
بازار
اما برخی از متخصصان ژنتیک و ویرایش ژنوم این سوال را مطرح می‌کنند که آیا موش‌ها اصلا پیشرفت قابل توجهی در هر دو حوزه داشته‌اند یا خیر، چه برسد به اینکه نقطه عطفی در مسیر بازگرداندن ماموت‌های پشمالو که آخرین بار در حدود 4000 سال پیش روی زمین پرسه می‌زدند، بوده باشند.
استفان ریزنبرگ (Stephan Riesenberg)، مهندس ژنوم در موسسه ماکس پلانک، آلمان می‌گوید: با ساخت ماموت یا «موش ماموت» فاصله زیادی وجود دارد. این فقط یک موش است که ژن‌های خاصی دارد.
ژن پشمالو
محققان موسسه کلوسال و همکارانش به عنوان بخشی از تلاش خود برای مهندسی فیل‌های شبیه به ماموت، در حال کار برای یافتن گونه‌های ژنی هستند که به شکل گیری ویژگی‌های کلیدی ماموت‌ها کمک می‌کنند، مانند موهای زیاد، تحمل سرما و ذخایر چربی اضافی. برای انجام این کار، آنها ژنوم‌های استخراج شده از بقایای ده‌ها ماموت و سایر بستگان زنده و منقرض شده این موجودات را در جستجوی تغییرات متحول کننده پروتئین که در دودمان ماموت‌ها تکامل یافته‌اند، با هم مقایسه می‌کنند.
برای آزمایش صحت این مقایسه‌ها، گروهی به رهبری بث شاپیرو (Beth Shapiro)، دانشمند ارشد کلوسال، از ویرایش ژنی برای ایجاد موش‌هایی با جهش‌هایی مشابه اما نه یکسان با جهش‌های موجود در ماموت‌ها استفاده کردند. شاپیرو می‌گوید این گروه همچنین چندین جهش ژنی را آزمایش کردند که بر موهای موش‌ها تاثیر می‌گذارد اما در ماموت‌ها یافت نمی‌شود.
محققان از ابزارهای مختلف ویرایش ژن برای ایجاد موش‌هایی با حداکثر هشت تغییر ژنتیکی که در هفت ژن مختلف پخش شده‌اند، استفاده کردند. این موش‌ها معمولا موهای بلند و پشمالو داشتند که به دلیل جهشی که بر رنگ مو در موش‌ها، انسان‌ها و ماموت‌ها تاثیر می‌گذارد، به جای خاکستری تیره معمولی، مایل به قهوه‌ای بود. لام می‌گوید: موش‌های دارای ژن الهام‌گرفته از ماموت‌ها، ژنی که در متابولیسم چربی دخیل است، وزن بیشتری نسبت به موش‌های دارای ژن‌های ویرایش نشده، داشتند.
موش‌ها تنها چند ماه سن دارند و محققان زمان زیادی برای بررسی تأثیر این جهش‌ها بر سلامت طولانی‌مدت آن‌ها از جمله باروری و ابتلای آنها به سرطان نداشته‌اند. محققان قصد دارند آزمایش کنند که آیا موش‌ها نسبت به سایر موش‌ها در مقابله با سرما بهتر عمل می‌کنند یا خیر و همچنین رشد موهای آن‌ها را مطالعه کنند.
بازسازی یک ماموت پشمالو در ابعاد واقعی
آلفرد روکا (Alfred Roca)، متخصص ژنتیک جمعیت در دانشگاه ایلینوی اوربانا شامپین، که آزمایش‌ها را گامی در جهت مهندسی فیل‌هایی با ویژگی‌های ماموت می‌داند، می‌گوید نشان دادن تغییرات یافت شده در ژنوم ماموت‌ها می‌تواند بر زیست‌شناسی موش تاثیر بگذارد.
ژنومیک ماموت
وینسنت لینچ (Vincent Lynch)، یک متخصص ژنتیک تکاملی در دانشگاه بوفالو در نیویورک، می‌گوید تفکیک اثرات جهش‌های خاص موش از سه تغییری که توسط ژنومیک ماموت به وجود آمده است، غیرممکن است. یکی از آنها در ژنی به نام Fabp2 در متابولیسم چربی نقش دارد و دو مورد دیگر در ژن‌های Krt27 و Tgfa با ساختار مو مرتبط هستند.
شاپیرو می‌گوید: ما باید تغییراتی را انتخاب کنیم که با حیوانات سالم سازگار باشد. ما ژن‌های ماموت را به موش‌ها نمی‌زنیم زیرا 200 میلیون سال فاصله تکاملی بین آنها وجود دارد.
مشخص نیست چه تعداد تغییرات ژنتیکی برای آغشته کردن فیل‌ها به صفات ماموت مورد نیاز است. لام می‌گوید هدف کلوسال خلق یک ماکت دقیق از ماموت‌ها نیست، بلکه موجودی است که بتواند مکان‌های زیست‌محیطی را که ماموت‌ها اشغال کرده‌ بودند، پر کند.
ریزنبرگ می‌گوید ایجاد هشت تغییر در ژنوم یک موجود زنده، اکنون در مهندسی ژنتیک استاندارد است.
ریزنبرگ و همکارانش در حال توسعه روش‌هایی برای معرفی ده‌ها یا حتی صدها تغییر خاص نئاندرتال در سلول‌های بنیادی انسان هستند تا زیست‌شناسی که انسان‌ها را منحصربه‌فرد می‌کند شناسایی کنند. او تاکید می‌کند: کسی نمی‌تواند و نباید نئاندرتال را بازسازی کند. تغییر ژنوم یک حیوان در این مقیاس یکی از مرزهای بزرگ در ویرایش ژنوم است. حتی ظرفیت ایجاد این تغییرات زیاد شما را به ساخت ماموت نزدیک نمی‌کند.