بزرگنمايي:
نسیم گیلان - ایسنا /در دنیای دیجیتال امروز، جایی که فناوری و رسانه‌های الکترونیکی به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی روزمره تبدیل شده‌اند، اهمیت کتاب‌های کودکان همچنان به قوت خود باقی است. با وجود اینکه بازی‌های ویدئویی، برنامه‌های تلویزیونی و اپلیکیشن‌های آموزشی به شدت محبوبیت یافته‌اند، کتاب‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای آموزشی و پرورشی برای کودکان باقی مانده‌اند.
کتاب‌های کودکان نه تنها به تقویت مهارت‌های زبانی و تفکر انتقادی کمک می‌کنند، بلکه به ایجاد تخیل و خلاقیت، آموزش ارزش‌های انسانی و ایجاد روابط عاطفی عمیق نیز می‌پردازند.
همچنین کتاب‌های کودکان به عنوان یکی از ابزارهای کلیدی در فرآیند یادگیری و رشد آن‌ها شناخته می‌شوند؛ این کتاب‌ها نه تنها به گسترش دایره واژگان و مهارت‌های زبانی کمک می‌کنند، بلکه تأثیرات عمیق‌تری بر روی رشد عاطفی و اجتماعی کودکان دارند.
احمد اکبری، متخصص آموزش تفکر به کودکان در گفت و گو با ایسنا گفت: کتاب‌های کودکان، به ویژه کتاب‌های داستانی، به تقویت مهارت‌های زبانی آن‌ها کمک می‌کنند.
وی با بیان اینکه وقتی کودکان داستان می‌خوانند، با واژگان جدید آشنا می‌شوند و می‌توانند ساختارهای زبانی را بهتر درک کنند، افزود: مطالعات نشان می‌دهند کودکانی که به طور منظم کتاب می‌خوانند، در مقایسه با همسالان خود، دایره واژگان وسیع‌تری دارند و توانایی بهتری در بیان افکار و احساسات خود نشان می‌دهند؛ این مهارت‌ها نه تنها در تحصیلات آینده آن‌ها مؤثر است بلکه در ارتباطات اجتماعی نیز نقش مهمی ایفا می‌کند.
این متخصص کودکان با اشاره به اینکه کتاب‌های داستانی به کودکان اجازه می‌دهند تا به دنیای خیالی سفر کنند، افزود: این سفر به آن‌ها کمک می‌کند تا تخیل خود را پرورش دهند و خلاقیت خود را تقویت کنند. همچنین داستان‌ها می‌توانند الگوهای مختلفی از زندگی، فرهنگ و تجربیات انسانی را به کودکان معرفی کنند و آن‌ها را به تفکر خلاق وادارند، ضمن اینکه تحقیقات هم نشان می‌دهند که کودکان با تخیل قوی معمولاً در حل مسائل و ایده‌پردازی در آینده موفق‌تر هستند.
اکبری با تأکید بر اینکه کتاب‌های کودکان می‌توانند به آن‌ها کمک کنند تا با فرهنگ‌ها و آداب و رسوم مختلف آشنا شوند، گفت: این آشنایی نه تنها به تقویت درک آن‌ها از جهان پیرامون کمک می‌کند، بلکه ارزش‌های انسانی مانند همدلی، دوستی و احترام به دیگران را نیز به آن‌ها می‌آموزد.
وی با اشاره به اینکه کتاب‌ها می‌توانند به عنوان ابزارهایی برای آموزش اخلاق و رفتارهای اجتماعی عمل کنند، افزود: خواندن کتاب به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های تمرکز و توجه خود را تقویت کنند.
در دنیای دیجیتال امروز که کودکان با انواع مختلفی از حواس‌پرتی مواجه هستند، خواندن کتاب می‌تواند یک فعالیت آرامش‌بخش و متمرکز کننده باشد، این مهارت‌ها در یادگیری و انجام فعالیت‌های روزمره بسیار مهم هستند و می‌تواند به موفقیت تحصیلی آن‌ها در آینده کمک کند.
این متخصص آموزش تفکر به کودکان ادامه داد: کتاب‌خوانی به کودکان کمک می‌کند تا سؤالات بپرسند و تحلیل کنند، آن‌ها با خواندن داستان‌ها و مواجهه با چالش‌های شخصیت‌ها یاد می‌گیرند که چگونه مسائل را بررسی کنند و نظرات خود را شکل دهند. در واقع این امر به توسعه تفکر انتقادی و منطقی کودکان کمک می‌کند و آن‌ها را برای مواجهه با چالش‌های آینده آماده می‌سازد.
وی با اشاره به اینکه خواندن کتاب با والدین یا مربیان می‌تواند فرصتی برای برقراری ارتباط عاطفی عمیق‌تری ایجاد کند، تصریح کرد: این فعالیت مشترک نه تنها به تقویت روابط عاطفی کمک می‌کند، بلکه احساس امنیت و آرامش را نیز در کودکان ایجاد می‌کند.
همچنین کتاب‌ها می‌توانند به کودکان نشان دهند که چگونه با دیگران رفتار کنند. داستان‌ها معمولاً شامل شخصیت‌هایی هستند که با چالش‌های اجتماعی مواجه می‌شوند و این می‌تواند فرصتی برای کودکان باشد تا با مهارت‌های اجتماعی مانند همدلی، همکاری و حل تعارض آشنا شوند.
اکبری با بیان اینکه توجه به کتاب‌های کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است، افزود: این کتاب‌ها نه تنها به توسعه مهارت‌های زبانی و شناختی کمک می‌کنند، بلکه تأثیرات عمیقی بر روی رشد عاطفی و اجتماعی آن‌ها دارند.
وی گفت: والدین و مربیان باید به انتخاب کتاب‌های مناسب و جذاب برای کودکان توجه ویژه‌ای داشته باشند تا بتوانند به بهترین نحو ممکن از این ابزار قدرتمند در فرآیند یادگیری و رشد آن‌ها بهره ببرند. سرمایه‌گذاری در کتاب‌های کودکان نه تنها به آن‌ها در حال حاضر کمک می‌کند، بلکه آینده‌ای روشن و موفق برای آن‌ها رقم می‌زند.
دسترسی به کتاب‌های باکیفیت و مناسب یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها
چالش‌ها و مشکلات مربوط به کتاب‌های کودکان و فرآیند کتاب‌خوانی شامل جنبه‌های مختلفی است که می‌تواند بر روند یادگیری و توسعه کودکان تأثیر بگذارد.
مجیدی اسحاقی یکی از فعالان حوزه کتاب کودک در گفت و گویی، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها را دسترسی به کتاب‌های باکیفیت و مناسب برای سن و نیازهای کودکان دانست و گفت: در بسیاری از مناطق، به ویژه در مناطق کم‌برخوردار، منابع کتابخانه‌ای محدود است و امکان دارد والدین و مربیان نتوانند کتاب‌های متنوع و با محتوای مناسب را پیدا کنند.
وی افزود: با افزایش استفاده از فناوری و رسانه‌های دیجیتال، کودکان بیشتر به سمت بازی‌ها و برنامه‌های تلویزیونی جذب می‌شوند و ممکن است از خواندن کتاب دور شوند. این موضوع می‌تواند منجر به کاهش علاقه به کتاب‌خوانی و کاهش مهارت‌های زبانی و تفکر انتقادی شود.
اسحاقی با اشاره به اینکه در دنیای امروز، زندگی شلوغ و مشغله‌های روزمره ممکن است باعث شود که والدین و کودکان نتوانند زمان کافی را به خواندن کتاب اختصاص دهند، افزود: این کمبود زمان می‌تواند تأثیر منفی بر روی عادت‌های مطالعه و یادگیری کودکان داشته باشد.
همچنین برخی از کودکان ممکن است به دلایل مختلف مانند تجربه‌های منفی قبلی یا عدم آشنایی با کتاب‌های جذاب، علاقه کمی به خواندن داشته باشند، قطعاً این ایجاد انگیزه برای کتاب‌خوانی در این کودکان می‌تواند چالشی بزرگ باشد.
این فعال حوزه کتاب کودک با بیان اینکه همه کتاب‌ها از کیفیت یکسانی برخوردار نیستند، گفت: برخی کتاب‌ها ممکن است محتوای نامناسب یا بی‌کیفیت داشته باشند که می‌تواند تأثیر منفی بر کودکان داشته باشد.
وی انتخاب کتاب‌های مناسب را نیازمند دقت و آگاهی از محتوای آن‌ها دانست و افزود: والدین و مربیان باید آگاهی و دانش کافی در مورد اهمیت کتاب‌خوانی و روش‌های مؤثر برای تشویق کودکان به مطالعه داشته باشند.
اسحاقی با اشاره به اینکه عدم آموزش و آگاهی در این زمینه می‌تواند به عدم استفاده بهینه از کتاب‌ها و منابع آموزشی منجر شود، خاطرنشان کرد: کودکان با تفاوت‌های فردی در یادگیری و سبک‌های مطالعه مواجه هستند. برخی ممکن است به کتاب‌های تصویری علاقه‌مند باشند، در حالی که دیگران به کتاب‌های داستانی یا علمی ترجیح می‌دهند، این تفاوت‌ها می‌تواند چالشی در انتخاب کتاب‌های مناسب برای هر کودک ایجاد کند.
وی با بیان اینکه محیط اجتماعی و فرهنگی کودکان بر روی عادت‌های کتاب‌خوانی آن‌ها می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد، اظهار کرد: در برخی فرهنگ‌ها، خواندن کتاب ممکن است به اندازه کافی ارزشمند تلقی نشود و این موضوع می‌تواند به کاهش علاقه به کتاب‌خوانی منجر شود.
این فعال حوزه کتاب کودک در ادامه با اشاره به اینکه خرید کتاب‌های جدید ممکن است برای برخی خانواده‌ها از نظر اقتصادی دشوار باشد، گفت: بعضاً این مشکلات اقتصادی به عدم دسترسی کودکان به منابع آموزشی کافی و کاهش فرصت‌های یادگیری آن‌ها تأثیر بسیاری دارد.
چالش‌ها و مشکلات مرتبط با کتاب‌های کودکان نیاز به توجه و برنامه‌ریزی دارند. والدین، مربیان و جامعه باید با همکاری یکدیگر به دنبال راهکارهایی برای غلبه بر این چالش‌ها باشند.
قطعاً ایجاد دسترسی به منابع آموزشی، تشویق به کتاب‌خوانی و ارتقای آگاهی در مورد اهمیت کتاب‌ها می‌تواند به بهبود تجربه کتاب‌خوانی و توسعه شناختی و عاطفی کودکان کمک کند.