نسیم گیلان - استان گیلان که به‌عنوان یکی از سرسبزترین مناطق ایران شناخته می‌شود، این روز‌ها با بحرانی جدی در زمینه مدیریت پسماند و زباله مواجه است.
به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، آیدا ذوالفقاری؛ دپوی غیراصولی زباله در سایت سراوان، ورود شیرابه‌های آلوده به رودخانه‌های زرجوب و گوهررود و انباشت زباله در سواحل دریای خزر، مشکلات زیست‌محیطی و بهداشتی گسترده‌ای را برای مردم این استان به وجود آورده است.
مشکل پسماند گیلان بدون دستگاه زباله‌سوز حل نمی‌شود
هادی حق شناس استاندار گیلان از مسئولان خواستار حل مشکلات حوزه پسماند گیلان شد و گفت: با توجه بالا بودن سطح آب‌های زیرزمینی در استان نمی‌توان زباله را دفن کرد زیر باعث آلودگی منابع آبی می‌شود، بنابراین باید برای دفع زباله‌ها، دستگاه زباله‌سوز داشته باشیم در غیر این صورت مشکل پسماند در چند سال آینده حل نمی‌شود.

استاندار گیلان محیط زیست را مسئله مهم استان دانست و افزود: پسماند گیلان به نقطه بحرانی رسیده و به ابر چالش تبدیل شده است، اما هنوز برای کشور ابر چالش نیست و لذا باید به مسئله اول برای مقامات کشوری تبدیل شود.
رحیم شوقی شهردار رشت، یکی از کارهای مهم در دست اقدام مدیریت شهری را تعیین تکلیف زباله سوز رشت دانست و گفت: چرخه مدیریت پسماند گیلان با احداث زباله سوز تکمیل می شود.
رحیم شوقی با تاکید بر مطلب فوق گفت: چرخه مدیریت پسماند گیلان با احداث زباله سوز تکمیل می‌شود و لذا جلسات متعددی را در سطح ملی و با حضور معاونان رئیس جمهور برگزار کردیم تا این موضوع را به نتیجه برسانیم. مقرر شد از تسهیلات صندوق توسعه برای راه اندازی کارخانه زباله سوز استفاده شود که فرایند سه تا چهار ساله دارد.

وی با بیان اینکه در کنار زباله سوز، پیگیر لندفیل جدید استان هستیم، تصریح کرد: در حال حاضر بنای شهرداری مدیریت وضعیت موجود در سراوان است که با پوشش بخش نهایی در حال انجام است.
انباشت زباله در سراوان؛ فاجعه‌ای که ادامه دارد
سایت دفن زباله سراوان، که در نزدیکی شهر رشت واقع شده، سال‌هاست که به یکی از بزرگ‌ترین مراکز انباشت زباله در شمال کشور تبدیل شده است. 
طبق گزارش‌های رسمی، روزانه بیش از 1000 تن زباله در این منطقه دپو می‌شود، درحالی‌که این مرکز ظرفیت محدودی برای مدیریت پسماند دارد. نفوذ شیرابه‌های سمی از کوه‌های زباله به سفره‌های آب زیرزمینی، بوی تعفن گسترده و افزایش بیماری‌های پوستی و تنفسی در میان ساکنان منطقه، پیامدهای این بحران هستند.
اقدامات دولت در خصوص پسماند تحسین برانگیز است
آیت الله فلاحتی نماینده ولی فقیه در گیلان و امام جمعه رشت در بازدید از وضعیت پسماند منطقه سراوان اظهار کرد: مشکلات پسماند و شیرابه‌های ناشی از آن در کنار آلودگی 2 رودخانه رشت و تالاب استان گیلان از جمله دغدغه‌های بنده و مدیران استان است.
وی با اشاره به بازدیدهای پیشین خود از منطقه سراوان، افزود: هدف از این بازدیدها بررسی میزان پیشرفت کار در جهت رفع مشکلات است و حقیقتاً در طول یک سال گذشته و در دولت فعلی کارهای خوبی در این منطقه صورت گرفته است.
آیت الله فلاحتی با رضایت بخش خواندن اقدامات انجام شده در ساماندهی پسماند سراوان، اضافه کرد: در حال حاضر تلاش شده تا پسماند در منطقه جمع‌آوری و جلوی ریزش آن را بگیرند و حوضچه‌هایی نیز احداث کرده‌اند تا شیرابه در آن جمع‌آوری و سپس تصفیه شود.
ورود آلاینده‌های پسماند به منابع آبی
دو رودخانه مهم رشت، گوهررود و زرجوب، که روزگاری شریان‌های حیاتی طبیعت این شهر بودند، اکنون به مسیرهای فاضلاب و زباله تبدیل شده‌اند. مطالعات زیست‌محیطی نشان می‌دهد که آلودگی این رودخانه‌ها به حدی رسیده که دیگر هیچ‌گونه حیات آبزی در آن‌ها باقی نمانده است. این آلودگی در نهایت به تالاب انزلی و دریای خزر راه پیدا کرده و اکوسیستم منطقه را با تهدیدی جدی مواجه کرده است.
ضعف در مدیریت پسماند؛ عامل اصلی بحران
کارشناسان محیط‌زیست معتقدند که نبود زیرساخت‌های مناسب برای تفکیک و بازیافت زباله، عدم سرمایه‌گذاری در کارخانه‌های پردازش زباله و بی‌توجهی به فرهنگ‌سازی تفکیک زباله از مبدا از عوامل اصلی این بحران هستند. با وجود وعده‌های متعدد مسئولان برای حل این مشکل، تاکنون اقدام عملی موثری انجام نشده و انباشت زباله‌ها همچنان ادامه دارد.
اعتراضات مردمی و درخواست برای اقدامات فوری
در ماه‌های اخیر، ساکنان سراوان، رشت و انزلی چندین بار نسبت به وضعیت وخیم پسماند اعتراض کرده‌اند. آن‌ها خواستار پاک‌سازی مناطق آلوده، جلوگیری از دفن غیراصولی زباله و تسریع در راه‌اندازی سیستم‌های بازیافت و زباله‌سوز هستند. برخی از فعالان محیط‌زیست نیز هشدار داده‌اند که اگر این روند ادامه یابد، گیلان در آینده‌ای نزدیک با فاجعه‌ای زیست‌محیطی جبران‌ناپذیر روبه‌رو خواهد شد.
نظارت و برخورد قانونی با صنایع آلاینده که زباله‌های صنعتی خود را بدون پردازش در طبیعت رها می‌کنند می‌تواند امری مهمی در کنترل تپو شده زباله شود.
درحالی که گیلان همچنان با معضل انباشت زباله دست‌وپنجه نرم می‌کند، امید است که با اجرای اقدامات جدی و همکاری بین مسئولان و مردم، این بحران به‌زودی کنترل شود. آیا گیلان می‌تواند بار دیگر به طبیعت پاک و زیبای خود بازگردد؟ این پرسشی است که تنها با عملکرد جدی مسئولان و همراهی شهروندان پاسخ داده خواهد شد.