چاپ

نسیم گیلان - فرهنگ و ادب میهنی، هویتی و ملی ما ایرانیان در طول تاریخ، حرف برای گفتن داشته، ما میراث دار تمدنی خیره‌کننده‌ایم و بخش عظیمی از جلوه‌گری تمدنی‌مان، وامدار شعر است، همان کلام خیال‌انگیز، خوش‌تراش و سازگار با ذائقه ایرانیان فهیم و سایر مللی که دل در گرو گنجینه ادبی سرزمین شعرخیزمان دارند، اهمیت و جایگاه شعر به اندازه‌ای است که توجه سرشناسان سایر حوزه‌های علمی را به خود معطوف داشته، مثلا ارسطو فیلسوف شناخته شده از اولین کسانی است که رساله‌ای درباره شعر می‌نویسد و - در آن دوره - کلام موزون و مقفا را بر نثر و نوشته، مقدم می‌شمارد.
فارابی و افلاطون هم نگاه‌های جالبی به شعر و قدرت جاذبه و مسحورکننده‌اش دارند که قابل مطالعه است. بانوی پارسا، مسلمان، اهل خرد و دغدغه‌مند اجتماعی پروین اعتصامی آگاهانه و با ذهنی باز، زمانه را رصد می‌کند، نه دید بسته و متعصبانه دارد و نه به دام روشنفکرنمایان و جهل مدرن می‌افتد، بلکه بر قله شعر می‌ایستد و حرفش را می‌زند، اشعار سلیس، صریح و صلابت گفتارش، بر کوچه و بازار سایه می‌اندازد و عرصه بر قلدرمآبان، زیاده‌خواران و معارضان اخلاق، محدود می‌کند، اماهمچنان متانت کلام و ادبیات اوعامل جذب و دلبستگی آحاد مختلف مردم به شعراوست. یکی دیگر از مزیت‌های شعر پروین - که باید او را «رسانه زمانه خویش» دانست - تهی بودن از مضمون‌های فرسوده و کلیشه‌ای است، او دنباله رو بسیاری از شاعران ایرانی که در زمان‌های قبل از او در این دایره می‌چرخیدند، نمی‌شود و حرف‌های تکراری نمی‌زند، الحق والانصاف، معارف و اخلاق را به زبانی نو برای هم عصران خودش روایت می‌کند تا جایی که این تسلط و نوگرایی حیرت‌انگیز هم می‌شود! او با همین زبان نو و لین، پیام اجتماعی و اخلاقی می‌دهد و زنان و دختران معاصر با خودش را توصیه به ساده زیستی، فراگیری علم و دانش و تقوا می‌کند. او به ظاهر، نگرشی زنانه دارد اما حرارت و موج اندیشه‌اش به همه افراد جامعه می‌رسد، بانوان و دختران آن دوران که نسبت فکری و عاطفی خودشان را با سراینده، محکم و درهم تنیده می‌بینند، مبلغان «اختر چرخ ادب» می‌شوند و پروین را در مقطع زمانی کوتاهی به شهرت ادبی بالایی می‌رسانند. شعر «پروین» این واقعیت را می‌گوید که تاثیرگذاری زنان در ادبیات و مشخصا شعر فارسی، انکارناپذیر است اما این به مفهوم تفکیک هنر و ادبیات زنانه از هنر و ادبیات مردانه نیست، زیرا اندیشه، خاستگاه عمومی دارد و در بستر زمان، رشد و تعالی پیدا می‌کند، پروین و دیگر متقدمان و مشاهیر علم، فرهنگ و ادب ایران، پرچمداران عزت و عظمت سرزمینی ما هستند و گفتن و نوشتن از خدمات بی‌شائبه‌شان، بر تداوم این مسیر تمدن آفرین، توجه و تاکید آگاهانه دارد... .این سال‌ها که زبان و ادبیات فارسی در برابر تندبادها و تحدیدهای متعدد تاب آورده، خوب است که بازخوانی آثار و معرفی شایسته بزرگان فرهنگ و ادب به نسل‌های جدید را سنگری مهم و تعیین‌کننده در حراست و صیانت از گنجینه زبان و ادب فارسی بدانیم، ما که حقیقتا کار قابل توجهی در این حوزه‌ها انجام نداده‌ایم...!