نسیم گیلان - بندر آستارا، واقع در حاشیه جنوبی دریای خزر و استان گیلان، یکی از مهم‌ترین بنادر تجاری کشور است که به‌دلیل موقعیت استراتژیک خود، نقشی کلیدی در ارتباط ایران با کشور‌های حوزه قفقاز و آسیای مرکزی ایفا می‌کند؛ که اکنون با مشکل رسوب‌گذاری و کاهش عمق کانال ورودی بندر منجر به اختلال در تردد کشتی‌ها و کاهش فعالیت‌های تجاری شده است.
به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، آیدا ذوالفقاری؛ شهرستان بندری آستارا با جمعیت حدود 95 هزار نفر، در غربی‌ترین نقطه گیلان در فاصله نزدیک به 173 کیلومتری رشت و همجوار با استان اردبیل و جمهوری آذربایجان قرار دارد.
چالش‌های بندر آستارا
در سال‌های اخیر، مشکل رسوب‌گذاری و کاهش عمق کانال ورودی بندر منجر به اختلال در تردد کشتی‌ها و کاهش فعالیت‌های تجاری شده است. جریان‌های آبی و رسوبات طبیعی، عمق کانال ورودی را کاهش داده و امکان پهلوگیری کشتی‌های بزرگ را محدود کرده بود. این وضعیت، لزوم اجرای پروژه لایروبی را بیش از پیش نمایان ساخت.

نقش پروژه لایروبی و تعمیق بستر کانال دسترسی به بندر آستارا
با انجام پروژه لایروبی و تعمیق بستر کانال دسترسی به بندر آستارا که از بنادر مهم جمهوری اسلامی ایران در حاشیه دریای خزر است، آبخور کشتی‌ها جهت ورود به بندر به حد استاندارد افزایش یافته و موجب نگهداری عمق مناسب جهت تردد کشتی‌های بزرگ تجاری دریای خزر و با ظرفیت بارگیری زیاد به مجتمع بندری آستارا می‌شود.
آب دریای خزر در حال پسروی است و با توجه به این موضوع و شرایط به وجود آمده آب و هوایی و اقلیمی، نیاز دائمی وجود کشتی لایروب با هماهنگی اداره کل بنادر و دریانوردی استان گیلان و لایروبی مکرر بندر آستارا بسیار مهم و ضروری است.
آغاز عملیات لایروبی بندر آستارا
عملیات لایروبی بندر آستارا از 31 شهریور با استقرار کشتی ویژه لایروب "یاسین" آغاز شد. هدف این پروژه، افزایش عمق کانال ورودی به حد استاندارد و تسهیل پهلوگیری کشتی‌های تجاری بزرگ بود. اجرای این طرح، با نظارت دقیق اداره کل بنادر و دریانوردی استان گیلان و پیگیری مسئولان محلی و ملی همراه بوده است.
اهمیت لایروبی برای توسعه تجارت
لایروبی این بندر از اهمیت خاصی برخورددار است که با انجام آن عمق کانال‌های ورودی به حد استاندارد خود می‌رسد.
حجت‌الاسلام محمدجواد باقری، امام جمعه آستارا، بر اهمیت اقتصادی بندر تأکید کرده و خواستار تداوم جدی عملیات لایروبی برای پهلوگیری کشتی‌های بزرگ شد. 
فرماندار شهرستان آستارا با اشاره به پیگیری‌ها و مکاتبات انجام شده در رابطه با لایروبی بندر آستارا و هماهنگی و نظارت ویژه مدیر کل بازرسی استان گیلان و همچنین نماینده مردم آستارا در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: باید از ظرفیت بندر آستارا در راستای توسعه تجارت و اقتصاد ملی، استانی و شهرستانی به خوبی بهره برد.
بازرس کل استان گیلان نیز هشدار داد که در صورت عدم رفع موانع پهلوگیری کشتی‌ها، با متخلفان برخورد قانونی خواهد شد. نماینده ویژه رئیس‌جمهور در بازدید از بندر آستارا، این بندر را بخشی از برنامه کلان توسعه دریامحور کشور دانست و لزوم فعال‌سازی کریدور شمال-جنوب را مورد تأکید قرار داد.

دستاوردها و چشم‌انداز
عملیات لایروبی، عمق کانال ورودی بندر را به حد استاندارد بازگرداند و امکان تردد کشتی‌های بزرگ تجاری را فراهم کرد. با این اقدام، انتظار می‌رود فعالیت‌های تجاری بندر آستارا از سر گرفته شده و نقش مؤثرتری در شبکه تجارت دریایی منطقه ایفا کند.
این پروژه به بازگرداندن ظرفیت تجاری بندر آستارا و تقویت جایگاه آن در اقتصاد دریایی کمک کرد. برای حفظ این دستاوردها، نیاز به مدیریت مستمر و برنامه‌ریزی دوره‌ای برای لایروبی وجود دارد. تعامل مؤثر میان دستگاه‌های اجرایی و نظارتی در این پروژه، الگویی موفق برای حل چالش‌های ملی به‌شمار می‌رود.
دولت با همه توان از اقتصاد دریامحور حمایت می‌کند
دولت یکی از نهاد‌های اصلی است که می‌تواند در اقتصاد دریامحور بسیار کمک کننده باشد و برای حل و پیشبرد اهداف اقتصاد دریایی قدم بردارد.
علی عبدالعلی زاده، نماینده ویژه رئیس جمهور در حاشیه بازدید خود از بندر آستارا و نیاز این بندر به لایروبی افزود: 9 ماه است که این بندر به دلیل رسوبات کشتی نمی‌پذیرد و با توجه به استقرار لایروب به زودی شاهد پذیرش کشتی در بندر آستارا هم خواهیم بود.
وی اظهار کرد: عقب نشینی آب دریای خزر یکی از مشکلات است که در چند سال اخیر با آن دست به گریبان هستیم، مساله ای که کشورهای حاشیه دریای خزر را هم درگیر کرده است.
وی اضافه کرد: مساله حجم رسوبات دربنادر و عدم امکان پهلوگیری کشتی‌ها در بنادر مختلف حاشیه خزر وجود دارد و مختص شهرستان آستارا نیست؛ یکی از این نقاط خلیج استان گلستان است که در آستانه نابودی و گونه‌های مختلف جانوری در حال انقراض بودند که با لایروبی قسمتی از آن این خلیج نجات پیدا کرد.
نماینده ویژه رئیس جمهور در توسعه اقتصاد دریا محور ادامه داد: تلاش بر آن است، آستارا و بنادر دیگر لایروبی ها به موقع انجام شود و بتوانیم خروجی خوبی را داشته باشیم.
وی در خصوص لایروبی بندر آستارا تاکید کرد: در آستارا دستگاه لایروب مستقر است و برآنیم این بندر را نجات داده و با کمک شرکت بهره بردار بندر اقدامات مناسبی انجام شود که در مرحله نخست با لایروبی یک متری، بندر را راه اندازی نماییم.
عبدالعلی زاده تاکید کرد: لایروبی بندر آستارا باید با سرعت و در کمترین زمان به سرانجام برسد و دوباره رونق یابد.
این اقدامات با هدف بازگرداندن بنادر به حالت عادی و شکوفایی اقتصادی منطقه در حال پیگیری است.عملیات لایروبی باعث شد عمق کانال ورودی بندر به حد استاندارد برسد و امکان تردد کشتی‌های بزرگ فراهم شود.

با اتمام عملیات لایروبی، انتظار می‌رود فعالیت‌های تجاری در بندر آستارا از سر گرفته شده و این بندر نقش مؤثرتری در تجارت دریایی منطقه ایفا کند.
لایروبی بندر آستارا یکی از پروژه‌های مهمی بود که به بازگرداندن ظرفیت تجاری این بندر و ارتقای جایگاه آن در شبکه تجارت دریایی منطقه کمک کرد. با این حال، برای حفظ این دستاوردها، نیاز به برنامه‌ریزی منظم و مدیریت مستمر وجود دارد. اجرای موفق این پروژه نشان‌دهنده اهمیت تعامل میان دستگاه‌های اجرایی و نظارتی برای حل چالش‌های ملی است.