نسیم گیلان - فضای شهرهای استان گردشگرپذیر گیلان به ویژه رشت باید برای تمام افراد جامعه به‌ویژه توان‌خواهان و معلولان مناسب‌سازی شود تا این گروه آسیب‌پذیر بتوانند بدون کوچک‌ترین مانعی به فعالیت روزانه خود بپردازند، اما این آرزو تا پیوستن به واقعیت راهی طولانی در پیش دارد.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از گیلان، موانعی در جامعه و زندگی شهری وجود دارد که می‌تواند افراد را دچار چالش کند و مدیریت شهری همواره در تلاش است تا بسترهای لازم برای یک زندگی شهری بدون چالش را فراهم کند؛ این مسئله برای افراد دارای معلولیت به واسطه شرایط جسمی و ذهنی خاص افزایش پیدا می‌کند، بنابراین دستگاه‌ها و سازمان‌های متولی باید با شناسایی و تلفیق اجتماعی، ایجاد بسترسازی مناسب و فرهنگ‌سازی امکان حضور افراد دارای معلولیت را در جامعه فراهم کنند و مشکلات کم‌توانان جسمی را به حداقل برسانند.
حدود 15 درصد جامعه کشور را افراد کم‌توان یا ناتوان تشکیل می‌دهند که از این میان سه تا پنج درصد افراد معلولیت‌های جدی دارند که ضرورت توجه به جامعه معلولان را بیش از پیش عیان می‌کند.
استان گیلان دارای 52 هزار و 400 نفر معلول است، با توجه به اینکه معلولان با سایر افراد جامعه تفاوت‌هایی دارند، فضاهای شهری استان گردشگرپذیر گیلان به ویژه شهر رشت باید برای تمام افراد جامعه به‌ویژه توان‌خواهان و معلولان در راستای حضور مؤثر آن‌ها و کاهش مشکلاتشان در سطح جامعه مناسب‌سازی و تجهیز شود تا توان‌خواهان بتوانند بدون کوچک‌ترین مانعی به فعالیت روزانه خود بپردازند.
این آرزو تا پیوستن به واقعیت راهی بس بسیار طولانی در پیش دارد، زیرا پس از گذشت چهار دهه بسیاری از معابر، پارک‌ها، مراکز تفریحی و خرید، ادارات دولتی و اتوبوس‌های شهری گیلان و شهر رشت با اقداماتی از جمله احداث رمپ دسترسی، سرویس‌های بهداشتی، درهای اتوماتیک، آسانسور و پله‌ها و بالابر مناسب ویلچر و پارک خودرو برای افراد کم‌توان جسمی مناسب‌سازی نشده است.

گیلان بیش از 52 هزار نفر معلول دارد آریا طوفانی، مدیرکل بهزیستی گیلان به خبرنگار ایمنا می‌گوید: در بانک اطلاعاتی استان 52 هزار و 400 نفر معلول ثبت شده است که بیش از 95 درصد این افراد در کنار خانواده زندگی می‌کنند و پنج تا شش درصد نیز در مراکز نگهداری می‌شوند، یعنی حدود 3000 نفر وابسته به تخت هستند و به دلیل شدت معلولیت‌ها و ناتوانی خانواده در مراقبت از این افراد در مراکز غیردولتی و با کمک خیران و مردم استان نگهداری می‌شوند.
وی می‌افزاید: 43 مرکز نگهداری شبانه‌روزی و خانه کودک در استان فعال است و همه معلولان از جمله ذهنی، جسمی و حرکتی، بیماران روانی و سالمندان در این مراکز نگهداری می‌شوند.
مدیرکل بهزیستی گیلان درباره نحوه نظارت بر مراکز نگهداری معلولان خاطرنشان می‌کند: با انجام نظارت‌های ماهانه و فصلی بر مراکز نگهداری غیردولتی در کنار خود اظهاری مرکزی، بازدیدهای میدانی و گزارش‌های مردمی را پیگیری می‌کنیم.
طوفانی ادامه می‌دهد: کارشناسان بهزیستی بازدید میدانی وقایع گذشته از طریق دوربین‌ها و خود اظهاری را مورد بررسی قرار می‌دهند و چنانچه با مواردی روبه‌رو شدند، ابتدا تذکر می‌دهند و یک ماه فرصت داده می‌شود تا مرکز رویکرد گذشته را اصلاح کند و اگر جرمی اتفاق بیفتد، متخلف به مراجع قضائی معرفی می‌شود.
وی با بیان اینکه حدود 32 هزار نفر از معلولان دهک‌های یک تا سه ماهانه 993 هزار تومان مستمری دریافت می‌کنند، می‌گوید: حدود 4800 نفر دارای معلولیت شدید دو میلیون و 940 هزار تومان حق پرستاری و تعدادی از معلولان استان نیز ماهانه 800 هزار تومان هزینه معیشت دریافت می‌کنند.
43 مرکز نگهداری شبانه‌روزی و خانه کودک در استان فعال است و همه معلولان از جمله ذهنی، جسمی و حرکتی، بیماران روانی و سالمندان در این مراکز نگهداری می‌شوند
مدیرکل بهزیستی گیلان با بیان اینکه بیماران روانی مزمن همچون سایر معلولیت‌ها از سایر مزایا از جمله مستمری، حق پرستاری، کمک هزینه ساخت مسکن و اشتغال برخوردار هستند و اولویت بهزیستی نگهداری این بیماران در کنار خانواده است، عنوان می‌کند: طرح ویزیت را در منزل اجرا کردیم که شامل مراجعه ماهانه روانشناس، پزشک و پرستار به خانواده‌های دارای بیمار روانی و ارائه خدمات درمانی و دارویی است و در حال حاضر 360 خانواده از این طرح بهره‌مند هستند تا این افراد در خانه بمانند.
طوفانی با بیان اینکه بعضی مواقع به دلیل شدت بیماری و ناتوانی خانواده در نگهداری ناگزیر هستیم که بیماران روانی مزمن را در مراکز پذیرش کنیم، اضافه می‌کند: اکنون 780 نفر از این افراد در هشت مرکز غیردولتی اسکان داده شده‌اند و اقدامات درمانی و نگهداری توسط تیم‌های مراقبت انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه بهزیستی بسیاری تجهیزات پزشکی و بخشی از هزینه‌های وسایل کمک توانبخشی گران‌قیمت همچون ویلچر برقی را تأمین می‌کند، می‌گوید: 59 خدمت از جمله رشته‌های پیراپزشکی شامل گفتار درمانی، فیزیوتراپی و کار درمانی توسط بیمه سلامت پوشش داده شده است و توان‌خواهان می‌توانند با مراجعه به مراکز خصوصی طرف قرارداد بیمه سلامت از مزایای بیمه‌ای این مراکز بهره‌مند شوند.
مدیرکل بهزیستی گیلان تاکید می‌کند: جراحی‌ها و درمان‌هایی که در بیمارستان‌های دولتی انجام می‌شود، بخشی را بیمه سلامت تحت پوشش قرار می‌دهد و مابه‌التفاوت به صورت کمک‌های بلاعوض درمانی توسط بهزیستی در اختیار آن‌ها قرار می‌گیرد.

گیلان در مناسب‌سازی رتبه 12 کشور را دارد طوفانی با بیان اینکه گیلان در مناسب‌سازی رتبه 12 کشور را دارد، می‌افزاید: مناسب‌سازی برای معلولان در استان وضعیت خوبی ندارد و در ارزیابی سال 1401 از 60 دستگاه دولتی، یک دستگاه مناسب‌سازی را انجام داده بود که سال 1402 به 18 دستگاه با صددرصد مناسب‌سازی رسید.
وی خاطرنشان می‌کند: 1020 اداره دولتی در سطح گیلان وجود دارد و هر ساله کارشناسان بهزیستی در استان و شهرستان‌ها آن‌ها را ارزیابی می‌کنند، اما وضعیت مناسب‌سازی ادارات رضایت‌بخش نیست؛ بعضی ادارات به دلیل قدیمی یا استیجاری بودن ساختمان برای مناسب‌سازی محدودیت‌هایی دارند، بنابراین امیدواریم با مساعدت استاندار گیلان برای دسترسی آسان معلولان و ناتوانان جسمی، فضای مناسب در تمام ادارات استان ایجاد شود.
مدیرکل بهزیستی گیلان با بیان اینکه دولت روش‌های مختلفی را برای اشتغال توان‌خواهان پیش‌بینی کرده است و ماده 10 تا 15 قانون حمایت نیز به این موضوع اشاره دارد. تصریح می‌کند: سه درصد از جذب‌ها در دستگاه‌های دولتی به توان‌خواهان اختصاص دارد.
18 سمن مددجو در سراسر استان گیلان فعالیت می‌کنند طوفانی اظهار می‌کند: سال گذشته و برای نخستین‌بار در تاریخ انقلاب اسلامی مصوب شد که 4200 نفر از توان‌خواهان بهزیستی در کشور استخدام شوند که سهم گیلان 67 نفر است؛ این آزمون در سال جاری برگزار شد و امیدوارم به‌زودی جذب این افراد در دستگاه‌های دولتی انجام شود.
وی با بیان اینکه بر اساس قانون یکی از اقدامات دیگری که دولت می‌تواند در حمایت توان‌خواهان انجام دهد اعطای معافیت‌های بیمه‌ای برای کارفرمایان افراد توان‌خواه است، می‌گوید: اکنون پرداخت تسهیلات وام بانکی خود اشتغالی چهار درصد خویش فرمایی و کارفرمایی به توان‌خواهان اعطا می‌شود و در سال جاری برش گیلان 1524 فقره تسهیلات است که تاکنون 503 نفر از معلولان تسهیلات کم بهره دریافت کرده‌اند تا بتوانند شغل و درآمدی را برای خودشان ایجاد کنند.
مدیرکل بهزیستی گیلان با بیان اینکه فضاهای ورزشی گیلان از مناسب‌سازی برخوردار نیستند، می‌گوید: با وجود اینکه قانون استفاده از اماکن ورزشی و مکان‌های فرهنگی برای توان‌خواهان رایگان کرده است، اما این افراد برای استفاده از این مکان‌ها هزینه پرداخت می‌کنند.
طوفانی با اشاره به کسب عناوین قهرمانی و موفقیت‌های توان خواهان گیلانی در میادین بزرگ ورزشی خاطرنشان می‌کند: هر ساله شاهد کسب مقام‌های استانی و کشوری، آسیایی، جهانی و بین‌المللی توسط توان‌خواهان گیلانی هستیم و در سال جاری نیز درخشش این ورزشکاران را در پاراالمپیک شاهد بودیم.
وی تصریح می‌کند: مدارس استثنایی تحت نظارت آموزش و پرورش است و نام بیشتر افرادی که در آنجا تدریس می‌کنند در بانک اطلاعاتی بهزیستی ثبت شده است که از خدمات وسایل توان‌بخشی و کمک هزینه تحصیلی برخوردار هستند، بنابراین خانواده‌های که معلول دارند و در بانک اطلاعاتی بهزیستی نیستند می‌توانند با مراجعه به بهزیستی از حمایت‌های لازم برخوردار شوند.
مدیرکل بهزیستی گیلان با بیان اینکه 35 نفر از نیروهای بهزیستی از توان‌خواهان هستند و در استان خدمات شایانی انجام می‌دهند، می‌افزاید: 18 سمن مددجو در سراسر استان فعالیت می‌کنند و بسیاری از مراکز نگهداری و خرید وسایل کمک توان‌بخشی با نظر و مشورت و تصمیم معلولان مدیریت و انجام می‌شود.
طوفانی خاطرنشان می‌کند: همه مدیران ادارات بهزیستی در شهرستان‌های گیلان مشاوری از جامعه معلولان دارند، بنابراین بهزیستی استان در کنار معلولان است و همکاری و تعامل بسیار خوبی با این افراد دارد.

مناسب‌سازی در پروژه‌های جدید شهرداری رشت اجرا می‌شود محسن سماکچی، رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و عمران و ترافیک شورای اسلامی شهر رشت نیز دراین‌باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: در استان گیلان و شهر رشت در بحث مناسب‌سازی برای افراد معلول و توان‌خواه اقدامات بسیار کمی انجام شده است.
وی با بیان اینکه شهرداری رشت در تمام پروژه‌های جدید عمرانی مناسب‌سازی برای معلولان و خط عابر برای نابینایان را برنامه‌ریزی و اجرا می‌کند، می‌افزاید: مناسب‌سازی میدان فرهنگ و چهار راه میکائیل برای استفاده معلولان با ویلچر به صورت پایلوت در دستور کار قرار دارد.
رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و عمران و ترافیک شورای اسلامی شهر رشت خاطرنشان می‌کند: ساختمان شورای اسلامی شهر رشت قدیمی است، اما ورودی و طبقه اول ساختمان برای تردد معلولان و انجام کارهای اداری مناسب‌سازی شده است.
سماکچی تصریح می‌کند: با وجود اینکه شهرداری رشت نقاطی را در شهر برای پارک خودرو معلولان با نصب تابلو تعیین و مشخص کرده است، اما برخی از شهروندان با بی‌توجهی به تابلوها، خودروی خودشان را در محل پارک معلولان پارک و مشکلاتی را برای این افراد ایجاد می‌کنند.
وی با بیان اینکه معلولان و توان‌خواهان در گیلان همچون سایر استان‌ها برای استفاده از وسایل نقلیه عمومی با مشکل مواجه هستند، اظهار می‌کند: در شهر رشت تنها یک اتوبوس برای معلولان تجهیز شده و طی سال‌های گذشته اقداماتی برای تجهیز و مناسب‌سازی اتوبوس‌ها از سوی متولیان انجام نشده است.
رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و عمران و ترافیک شورای اسلامی شهر رشت با بیان اینکه همزمان با تجهیز اتوبوس‌ها معابر شهری نیز باید برای معلولان مناسب‌سازی شود، تاکید می‌کند: در ایران اتوبوس استاندارد ویژه افراد معلول و کم توان تولید نمی‌شود و این موضوع مدیران شهری را در تجهیز ناوگان اتوبوسرانی برای این افراد با مشکل روبه‌رو کرده است.
سماکچی با تاکید بر اینکه معلولان و افراد کم‌توان همچون سایر شهروندان از حقوق برابر و یکسانی برخوردار هستند، خاطرنشان می‌کند: روزانه با افراد معلول زیادی ارتباط نزدیک و خوبی دارم، برخی از این افراد معلولیت‌های شدیدی دارند و با ویلچر هم به سختی حرکت می‌کنند که برای تردد نیازمند کمک دیگران هستند و هزینه زیادی بابت ایاب و ذهاب می‌پردازند.
در شهر رشت تنها یک اتوبوس برای معلولان تجهیز شده و طی سال‌های گذشته اقداماتی برای تجهیز و مناسب‌سازی اتوبوس‌ها از سوی متولیان انجام نشده است
وی تصریح می‌کند: بسیاری از مراکز تفریحی، فرهنگی، هنری و تجاری در کشور و استان گیلان برای معلولان و افراد کم توان تجهیز و مناسب‌سازی نشده است و این افراد در زمان مراجعه به این مراکز با مشکل روبه‌رو می‌شوند، بنابراین مناسب‌سازی این مراکز باید مورد توجه جدی و دستور مسئولان قرار گیرد.
به گزارش ایمنا، برقراری عدالت اجتماعی در شهرها به معنی در دسترس‌پذیر بودن خدمات شهری برای تمام شهروندان، یکی از ابتدایی‌ترین مؤلفه‌های حقوق شهروندی است؛ شهر دسترس‌پذیر که در علوم شهرسازی به آن توجه ویژه‌ای شده موضوع بسیار مهمی است و با وجود انتظارات در شهرهای امروزی آن‌گونه که باید و شاید در ایران به آن پرداخته نشده است.
مناسب‌سازی و استانداردسازی نکردن شهر برای معلولان یکی از این مواردی است که علاوه بر نقض حقوق شهروندی افراد معلول و کم توان بسیاری از فرصت‌ها از جمله مشارکت در امور اجتماعی، تحصیل، ازدواج و اشتغال را از این گروه‌ها گرفته است، از این‌رو و بر اساس قانون رفع مشکلات معلولان و توان‌خواهان و مناسب‌سازی فضای شهرها برای امکان استفاده آن‌ها ضروری است و دستگاه‌های اجرایی باید در راستای خدمت‌رسانی و رفع مشکلات این گروه با یکدیگر هم‌فکری و همکاری لازم را داشته باشند.
گزارش از محمدرضا رشیدی خبرنگار ایمنا
کد خبر 822924